[h5]Huisartsen Maaike Nieuwenhuizen en Hugo Hardeman in de Eerstelijns van juni 2012 over de plussen van eerstelijns echografie: service voor arts en gemak voor patiënt. [/h5]
‘Ik wil vaak tempo maken, checken of mijn vermoedens kloppen, overzicht krijgen en soms ook ernstige aandoeningen uitsluiten. In Herveld weet ik dat de resultaten van het onderzoek altijd snel terug zijn. Patiënten vinden het heerlijk dat ze niet zo lang hoeven te wachten en alles vertrouwd in de buurt blijft. Vooral voor mensen die slecht ter been zijn heeft dit echt een meerwaarde.’
Maaike Nieuwenhuijzen (41) en Hugo Hardeman (42) leerden elkaar kennen toen ze student waren. In 2010 kwamen ze als waarnemend huisartsen in de Betuwse huisartsenpraktijk Herveld/Zetten. Vanaf 1 januari vormen de twee een onderdeel van de maatschap die nu uit zes huisartsen bestaat. In Herveld verhuurt de maatschap een ruimte aan SHO Centra voor medische diagnostiek. Ook verleent de praktijk onderdak aan een psycholoog, een podotherapeut en een verloskundige. ‘Door ruimte in onze praktijk beschikbaar te stellen, faciliteren wij de aanwezigheid van paramedici in onze dorpen. Zo versterken wij de hele eerste lijn.’
Mobiele echografie
Sinds een jaar komt iedere woensdag de echografist van SHO naar de huisartspraktijk in Herveld om het mobiele echosysteem te installeren. ’s Middags worden er dan voor alle huisartsen in de buurt echo’s gemaakt, voor Hardeman en Nieuwenhuijzen een á twee per week. Verder huurt SHO bij de praktijk een eigen prikkamer waar drie dagen per week bloed wordt afgenomen. De artsen maken graag gebruik van de diensten van SHO. Hardeman: ‘De ziekenhuizen zijn voor onze patiënten ver weg, ze moeten er de rivieren voor over, naar Arnhem, Nijmegen, Tiel of Ede. Faciliteiten hier in het dorp voelen voor veel patiënten prettig en gemakkelijk. Voor oudere patiënten is het fijn dat ze hun kind niet hoeven te vragen om te rijden. Dat eigen-dorp-gevoel maakt hier veel uit.’ Over de dienstverlening van SHO zeggen Nieuwenhuijzen en Hardeman: ‘Ze werken volledig onafhankelijk en wij hebben geen enkele verplichting om patiënten bij hen aan te melden. De grootste plus is het gemak voor de patiënten en de servicegerichtheid naar de huisartsen.’
Buik en schouders
Totaal maken zeven á acht patiënten per week gebruik van de echodienst. Meestal gaat het om een echo van de buik of van het bewegingsapparaat; veelal pezen in schouders en heupen. Nieuwenhuijzen: ‘Belt een patiënt zelf voor een afspraak naar het ziekenhuis, dan duurt het vaak twee tot zes weken voordat hij daar terecht kan. Hier kunnen we tot en met dinsdag mensen aanmelden en zelfs als we op woensdag bellen lukt het vaak nog dezelfde dag. De uitslag is meestal op donderdag binnen. We worden er ook wel eens bijgehaald om te overleggen, dan is het fijn dat je dicht bij elkaar zit.’ De echo’s van SHO worden gemaakt door een echografist en bekeken door een radioloog op afstand. De artsen zien kwalitatief geen enkel verschil met de echo’s die in het ziekenhuis gemaakt worden.
Plaatjes zien
Ondanks de positieve ervaringen dicht bij huis, worden sommige patiënten toch naar het ziekenhuis gestuurd voor een echo. Nieuwenhuijzen: ‘Als ik vermoed dat er echt iets ernstigs aan de hand is en er een specialist aan te pas moet komen, dan verwijs ik patiënten liever direct door naar het ziekenhuis. Niet omdat ik twijfel aan de echo hier, maar omdat het ziekenhuis liever werkt met echo´s die zij zelf maken.’ Hardeman: ‘Specialisten willen plaatjes zien, het liefst in hun eigen ziekenhuis gemaakt door hun eigen echografist. Nogmaals, wij zien geen enkel verschil in de resultaten. Bloedonderzoeken of echo’s die in het ziekenhuis zijn overgedaan, leverden dezelfde uitslag op.’ Jammer vinden de artsen. Voor specialisten is deze marktwerking wennen, denkt Hardeman. ‘Je maakt anders gebruik van hun winkel en hun expertise, wat wij nu doen kan gevolgen hebben voor het voortbestaan van hun laboratoria.’
Procedures
Voor de artsen is het soms lastig om met zoveel ziekenhuizen samen te werken.
Hardeman: ‘Wij hebben geen zicht op wachttijden en alle ziekenhuizen werken met verschillende procedures. Ook leren we de specialisten niet echt kennen omdat we geen vaste relatie met één ziekenhuis hebben. Het is prettig om dat wel met SHO te hebben maar jammer dat de overdracht van gegevens naar de ziekenhuizen niet vlot verloopt. Daardoor worden zaken vaak dubbel gedaan. Soms heb je behoefte om samen met een specialist beleid uit te zetten en dan is het belangrijk dat je allebei over dezelfde gegevens beschikt.’ De overdracht van gegevens kan veel beter georganiseerd worden en de techniek daarvoor is aanwezig, denkt Hardeman. ‘Alle partijen zijn van goede wil maar de samenwerking tussen de laboratoria komt nog niet van de grond.’
Juiste moment, juiste plek
Vanuit ruim 130 servicepunten voert SHO diagnostisch onderzoek uit voor de eerstelijnsgezondheidszorg. Voor meer dan 600 huisartsen en verloskundigen worden bloedafname en urineonderzoek verzorgd, maar ook echo’s en hartfilmpjes. Ieder onderzoek wordt door een gediplomeerde deskundige uitgevoerd. SHO Centra voor medische diagnostiek biedt onderzoek dicht bij huis en zonder wachtlijsten om de huisarts in zijn rol als regisseur te versterken. Zo is SHO de huisarts behulpzaam om ervoor te zorgen dat de zorgnemer zoveel mogelijk zijn leefstijl op een goede manier voort kan zetten.
Voor echografie werkt SHO met een mobiel concept waarmee overal, zelfs tot in de huisartspraktijk gewerkt kan worden. Het onderzoek wordt volgens protocollen door ervaren echografist uitgevoerd. De radioloog kan op afstand met de echografist meekijken. Elke echo wordt dezelfde dag beoordeeld en geautoriseerd door een radioloog. De uitslag is de volgende dag beschikbaar via het HIS en het beeldmateriaal via Uitslagen Online. De radioloog is voor huisartsen beschikbaar voor telefonisch overleg.